ผู้วิจัย ศิรินทราภรณ์ บุญจันทร์

ปีการศึกษา 2568

วันที่เผยแพร่ 16 พฤษภาคม 2568

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง การมีส่วนร่วมของชุมชนและการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการอนุรักษ์ทรัพยากรชายฝั่งทะเล กรณีศึกษาชุมชนประมงพื้นบ้าน ตำบลคลองวาฬ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชนและการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการอนุรักษ์ทรัพยากรชายฝั่งทะเล โดยใช้ชุมชนประมงพื้นบ้านในตำบลคลองวาฬ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นกรณีศึกษา ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods) โดยเก็บข้อมูลจากแกนนำชาวประมง 50 คนผ่านแบบสอบถาม และสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลัก  5 คน

ผลการวิจัยพบว่า ชุมชนมีระบบความรู้ท้องถิ่นที่เข้มแข็ง มีความสามารถในการใช้ทิศทางลม กระแสน้ำ และดวงจันทร์ เพื่อประกอบการประมงอย่างยั่งยืนการใช้เครื่องมือที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม และการกำหนดฤดูห้ามจับสัตว์น้ำตามข้อตกลงของชุมชน รวมถึงมีการดูแลแนวปะการังด้วยกติกาชุมชน นอกจากนี้ ชุมชนยังมีทัศนคติเชิงบวกต่อการบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นกับองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ เช่น การร่วมศึกษาระบบนิเวศน้ำกร่อยและการปลูกปะการังเทียมร่วมกับนักวิชาการ อีกทั้งยังมีข้อเสนอแนะในการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้ท้องถิ่น การจัดกิจกรรมขอพันธุ์ปลาในวันสำคัญ และการทำซั้งปลาเพื่ออนุรักษ์สัตว์ทะเล

งานวิจัยนี้จึงสะท้อนให้เห็นถึงบทบาทของชุมชนในการจัดการทรัพยากรชายฝั่งอย่างยั่งยืน ทั้งในด้านการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และสร้างความมั่นคงทางอาชีพภายใต้บริบทวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมท้องถิ่น

คำสำคัญ การมีส่วนร่วมของชุมชน, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, การอนุรักษ์ทรัพยากรชายฝั่ง, ประมงพื้นบ้าน