ผู้วิจัย วสันต์ แปงจิตต์

ปีการศึกษา 2568

วันที่เผยแพร่ 24 กรกฎาคม 2568

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของศึกษานิเทศก์สังกัดสำนักงานศึกษาธิการจังหวัดลำปางในการส่งเสริมการนำความรู้ด้านปัญญาประดิษฐ์ (AI) และนวัตกรรมการศึกษาไปประยุกต์ใช้เพื่อพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ในโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการ Innovation For Thai Education (IFTE) ประเมินผลการประยุกต์ใช้ดังกล่าว และนำเสนอข้อเสนอแนะสำหรับการพัฒนาแนวทางการนิเทศและส่งเสริมการประยุกต์ใช้ AI และนวัตกรรมการศึกษาให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นในอนาคต การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงผสมผสาน (Mixed Methods Research) โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากครูและบุคลากรทางการศึกษาในโรงเรียนกลุ่มตัวอย่าง 9 แห่งในจังหวัดลำปาง ผ่านแบบนิเทศติดตามโครงการ IFTE ที่ได้รับการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ

ผลการวิจัยสรุปได้ว่า ศึกษานิเทศก์มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนและสนับสนุนการประยุกต์ใช้ AI และนวัตกรรมการศึกษาในโรงเรียน โดยครูผู้เข้าอบรมในกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ (43 คน จาก 44 คน) ได้นำความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้จริงในทุกหัวข้อการอบรม คิดเป็นร้อยละสูงมาก ผลจากการประยุกต์ใช้ปรากฏเป็นรูปธรรมในด้านผลผลิต โดยมีการสร้างโครงการวิจัยในชั้นเรียนรวม 26 เรื่องที่เสร็จสมบูรณ์ และ 24 เรื่องที่กำลังดำเนินการ, นวัตกรรมการเรียนการสอนรวม 27 ชิ้นที่เสร็จสมบูรณ์ และ 23 ชิ้นที่กำลังดำเนินการ, และสื่อการสอนด้วย AI รวม 61 ชิ้นที่เสร็จสมบูรณ์ และ 27 ชิ้นที่กำลังดำเนินการ การประเมินเชิงคุณภาพพบว่า ครูมีความเข้าใจและชำนาญในการใช้เครื่องมือ AI (เช่น Google Gemini, Claude AI, Canva AI) ในระดับดีถึงดีมาก และประทับใจในความสามารถของ AI ที่ช่วยให้การทำงานง่ายขึ้น ประหยัดเวลา และสร้างสรรค์สื่อการสอนที่น่าสนใจ การนำไปใช้ส่งผลให้ประสิทธิภาพการเตรียมการสอน คุณภาพสื่อการสอน ความสนใจของนักเรียน และผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ "ดีขึ้น" ในทุกด้าน นอกจากนี้ ยังมีการแบ่งปันความรู้และประสบการณ์ภายในโรงเรียนอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตาม การดำเนินงานยังคงเผชิญกับอุปสรรคด้านเวลาไม่เพียงพอ ปัญหาโครงสร้างพื้นฐาน (อุปกรณ์/อินเทอร์เน็ตไม่เสถียร) ความไม่มั่นใจในการใช้เทคโนโลยี และข้อจำกัดของ AI ในโปรแกรมฟรี ซึ่งนำไปสู่ความต้องการการอบรมเพิ่มเติมเชิงลึก คำปรึกษาเฉพาะทาง และการสนับสนุนด้านอุปกรณ์

ข้อเสนอแนะจากการวิจัยคือ ควรมีการสนับสนุนโครงการ IFTE อย่างต่อเนื่อง พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยี ส่งเสริมการนิเทศแบบโค้ชและให้คำปรึกษาเฉพาะทาง จัดทำคลังตัวอย่างนวัตกรรม และส่งเสริมการสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อให้การประยุกต์ใช้ AI และนวัตกรรมการศึกษามีประสิทธิภาพและยั่งยืนยิ่งขึ้นในจังหวัดลำปาง

คำสำคัญ : ศึกษานิเทศก์, ปัญญาประดิษฐ์ (AI), นวัตกรรมการศึกษา, คุณภาพการเรียนรู้, โครงการ IFTE