Vichakan.net - เผยแพร่ผลงานวิชาการ

ชื่อเรื่อง รูปแบบการใช้ประโยชน์ทรายชายหาดเพื่อส่งเสริมสุขภาพ ควบคู่การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และพัฒนาการเรียนรู้ในพื้นที่ชายฝั่ง กรณีศึกษาหาดหว้ากอบริเวณค่าย 1 อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ผู้วิจัย ศิรินทราภรณ์ บุญจันทร์

ปีการศึกษา 2568

วันที่เผยแพร่ 30 กรกฎาคม 2568

บทคัดย่อ

ชื่อวิจัย รูปแบบการใช้ประโยชน์ทรายชายหาดเพื่อส่งเสริมสุขภาพ ควบคู่การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และพัฒนาการเรียนรู้ในพื้นที่ชายฝั่ง กรณีศึกษาหาดหว้ากอบริเวณค่าย 1 อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ               จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ผู้วิจัย นางสาวศิรินทราภรณ์ บุญจันทร์

ปีที่วิจัย 2568

บทคัดย่อ (Abstract)

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการใช้ประโยชน์ทรายชายหาดในการส่งเสริมสุขภาพ ควบคู่กับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และการพัฒนาการเรียนรู้เชิงวิทยาศาสตร์ในพื้นที่ชายฝั่ง โดยใช้กรณีศึกษาที่หาดหว้ากอบริเวณค่าย 1 อุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพของทรายชายหาด ทั้งในเชิงคุณสมบัติทางกายภาพ เคมี และสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการทำสปาทราย (Psammotherapy)

กระบวนการวิจัยใช้แนวทางเชิงพัฒนา (Research and Development: R&D) โดยจัดอบรมเชิงปฏิบัติการให้กับผู้ให้บริการสปาทรายจำนวน 20 คน ในเขตชายฝั่งจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งประกอบด้วยเนื้อหาทางทฤษฎี แนวทางการบริการที่ได้มาตรฐาน และการลงมือปฏิบัติจริงในพื้นที่ จากนั้นจึงนำไปสู่การทดลองกิจกรรม “Sand and Sea Therapy” เพื่อทดสอบต้นแบบการใช้ประโยชน์ทรายชายหาด และประเมินผลในมิติด้านสุขภาพ การเรียนรู้ และการมีจิตสำนึกต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

ผลการวิจัยพบว่า ทรายในบริเวณที่ศึกษา มีองค์ประกอบของแร่ควอตซ์และเฟลด์สปาร์ในระดับที่เหมาะสม ไม่มีการปนเปื้อนของโลหะหนักตามเกณฑ์ความปลอดภัย ผู้เข้ารับการอบรมมีความรู้ ทักษะ และจิตสำนึกในการให้บริการสปาทรายตามแนวทางสากล และสามารถเป็นต้นแบบในการถ่ายทอดกิจกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ รูปแบบกิจกรรมที่พัฒนาขึ้นครอบคลุมทั้งการบำบัดสุขภาพเชิงธรรมชาติ การจัดเวิร์กชอปการเรียนรู้ และกิจกรรมจิตอาสาเพื่อสิ่งแวดล้อม

ข้อเสนอแนะจากการวิจัยคือ ควรมีการขยายผลการพัฒนามาตรฐานการให้บริการสปาทรายในระดับท้องถิ่นและภูมิภาค พร้อมทั้งส่งเสริมให้เกิดการบูรณาการกิจกรรมกับการเรียนรู้ในสถานศึกษาและการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพอย่างยั่งยืน

คำสำคัญ: ทรายชายหาด, สปาทราย, สุขภาพ, การอนุรักษ์, การเรียนรู้ชายฝั่ง, Psammotherapy, หว้ากอ