ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ ความสามารถในการคิดวิเคราะห์เชิงวิทยาศาสตร์ กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยใช้รูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based learning) เรื่อง สมบัติทางกายภาพของวัสดุ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง (วัดตรีรัตนาราม)
ผู้วิจัย เสาวนีย์ อารีรักษ์
ปีการศึกษา 2566
วันที่เผยแพร่ 21 สิงหาคม 2567
บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและ
ความสามารถในการคิดวิเคราะห์เชิงวิทยาศาสตร์
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยใช้รูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based learning) เรื่อง
สมบัติทางกายภาพของวัสดุ
ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง
(วัดตรีรัตนาราม)
ผู้วิจัย นางเสาวนีย์ อารีรักษ์
ปีการศึกษา 2566
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย ดังนี้ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถในการคิดวิเคราะห์เชิงวิทยาศาสตร์
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based learning) เรื่อง
สมบัติทางกายภาพของวัสดุของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง (วัดตรีรัตนาราม) 2)
เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถในการคิดวิเคราะห์เชิงวิทยาศาสตร์
ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง
(วัดตรีรัตนาราม) 3)
เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนมีต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน
(Problem-Based
learning) เรื่องสมบัติทางกายภาพของวัสดุของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่
4
โรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง (วัดตรีรัตนาราม) ดำเนินการวิจัยแบบวิจัยและพัฒนา (Research and
Development) มี 4 ขั้นตอนคือ ขั้นตอนที่ 1
การศึกษาข้อมูลพื้นฐานสำหรับการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน
(Problem-Based learning) นำข้อมูลมากำหนดโครงสร้าง
องค์ประกอบของรูปแบบการสอน
และสร้างแผนการจัดการเรียนรู้ ขั้นตอนที่
2 การพัฒนาและหาประสิทธิภาพรูปแบบการเรียนการสอน โดยการนำรูปแบบการสอนไปทดลองใช้กับกลุ่มทดลองที่ไม่ใช่กลุ่มตัวอย่าง
ขั้นตอนที่ 3
ทดลองใช้รูปแบบการสอนโดยการนำรูปแบบการสอนไปทดลองใช้จริงกับกลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4
โรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง
(วัดตรีรัตนาราม) จำนวน
32 คน ซึ่งได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive
Sampling) ขั้นตอนที่ 4 การสรุปและประเมินผลการทดลองใช้รูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem-Based
learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน เรื่องโรงเรียนสาธิตเทศบาลนครระยอง
(วัดตรีรัตนาราม) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่
1) แผนการจัดการเรียนรู้ 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ 3)
แบบประเมินความพึงพอใจของนักเรียนต่อการเรียนรู้ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าร้อยละ
ค่าเฉลี่ย
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
การทดสอบค่าที
และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษาพบว่า
1. รูปแบบการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL)
เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดขั้นพื้นฐาน
ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 มีองค์ประกอบคือ 1) รูปแบบการสอน ซึ่งประกอบด้วย หลักการ
จุดมุ่งหมาย เนื้อหาสาระ
กระบวนการจัดการเรียนรู้และการวัดและประเมินผล 2) แผนการจัดการเรียนรู้ รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นมีกระบวนการเรียนรู้ 6
ขั้นตอนคือ 1) ขั้นเรียนรู้สถานการณ์ 2) ขั้นทำความเข้าใจกับปัญหา 3) ขั้นดำเนินการศึกษาค้นคว้า 4) ขั้นสังเคราะห์ความรู้ 5) ขั้นสรุปและประเมินค่าของคำตอบ และ 6) ขั้นนำเสนอและประเมินผลงาน มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ความสัมพันธ์ระหว่างกระบวนการและผลลัพธ์
(E1/E2) เท่ากับ 88.63/89.24 เมื่อเทียบกับเกณฑ์
80/80 ปรากฏว่ามีประสิทธิภาพสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้
2. ความสามารถในด้านการคิดวิเคราะห์เชิงวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่
4 ด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ
0.5
3. ความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่
4 ที่มีต่อการเรียนรู้รูปแบบการสอน
แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) เพื่อส่งเสริมทักษะคิดวิเคราะห์เชิงวิทยาศาสตร์
พบว่า
นักเรียนมีความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ระดับมากที่สุด