ผู้วิจัย ปัทมาศ ปาสาจัง

ปีการศึกษา 2568

วันที่เผยแพร่ 22 กรกฎาคม 2568

บทคัดย่อ

           การพัฒนาเด็กปฐมวัยในช่วงวัยทองแห่งการเรียนรู้ (Sensitive Period) เป็นช่วงเวลาที่สมองมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วและมีความยืดหยุ่นสูง (Neuroplasticity) การวางรากฐานทักษะชีวิตที่เหมาะสมจึงส่งผลต่อสมรรถนะในระยะยาว โดยเฉพาะทักษะสมองส่วนหน้าหรือ Executive Functions (EF) ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในศตวรรษที่ 21 ประกอบด้วยการยั้งคิดไตร่ตรอง (Inhibitory Control) ความจำเพื่อการใช้งาน (Working Memory) และความยืดหยุ่นทางความคิด (Cognitive Flexibility) ที่สามารถพัฒนาได้ผ่านการเรียนรู้ที่สอดคล้องตามพัฒนาการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผ่าน “การเล่น” อย่างมีเป้าหมายตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 (ฉบับปรับปรุง)

จากความสำคัญดังกล่าว ผู้วิจัยจึงดำเนินการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ด้วย สื่อ Unplugged Board Game ซึ่งเป็นสื่อเกมกระดานที่ไม่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล โดยนำมาบูรณาการกับแนวคิดการจัดการเรียนรู้แบบ PPA Model (Predict – Problem-solving – Action Skills) เพื่อส่งเสริมทักษะ EF อย่างเป็นระบบ โดยเน้นการสร้างสถานการณ์สมมติให้เด็กได้ฝึกปฏิบัติจริงผ่านการเล่น สนทนา แก้ปัญหา และการสะท้อนผลการเรียนรู้ โดยมีครูเป็นผู้อำนวยความสะดวก (Facilitator) ที่กระตุ้นให้เด็กเกิดกระบวนการคิดและเรียนรู้อย่างมีความหมาย

การดำเนินงานครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนากระบวนการคิดแก้ปัญหาสู่ทักษะการปฏิบัติในการพัฒนาทักษะ EF ของเด็กปฐมวัยด้วยการใช้สื่อ Unplugged Board Game และ (2) ศึกษาผลของการจัดการเรียนรู้ด้วย PPA Model กลุ่มเป้าหมายคือ นักเรียนอนุบาลปีที่ 3/2 จำนวน 21 คน โรงเรียนอนุบาลเมืองอุทัยธานี สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุทัยธานี เขต 2 ปีการศึกษา 2568

ผลที่เกิดขึ้นตามวัตถุประสงค์ พบว่า

1. นักเรียนระดับชั้นอนุบาลปีที่ 3/2 จำนวน 21 คน มีคะแนนเฉลี่ยด้านกระบวนการคิดแก้ปัญหาและทักษะ Executive Functions (EF) อยู่ที่ร้อยละ 90 ขึ้นไป

2. ครูสามารถจัดประสบการณ์การเรียนรู้โดยใช้สื่อ Unplugged Board Game ร่วมกับ PPA Model เพื่อพัฒนาทักษะชีวิตของเด็กปฐมวัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีผลสัมฤทธิ์เฉลี่ยร้อยละ 100

3. เด็กแสดงพฤติกรรมที่สะท้อนถึงพัฒนาการด้าน EF อย่างชัดเจน เช่น การยับยั้งควบคุมตนเอง การวางแผนร่วมกัน และการปรับเปลี่ยนความคิดระหว่างการทำกิจกรรม

4. กิจกรรมที่ออกแบบตามแนวคิด PPA Model ช่วยให้ครูสามารถจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และส่งเสริมการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ผลการดำเนินงานสะท้อนให้เห็นว่า การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ด้วยสื่อ Unplugged Board Game ตามแนวคิด PPA Model เป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพในการส่งเสริมทักษะ EF และสมรรถนะชีวิตของเด็กปฐมวัยอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน สอดคล้องกับเป้าหมายของหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2568 (ฉบับปรับปรุง)