ผู้วิจัย นางเสาวณีย์ อุ่นประเสริฐสุข

ปีการศึกษา 2566

วันที่เผยแพร่ 15 สิงหาคม 2567

บทคัดย่อ

Best Practices "การจัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยเพื่อพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัย"

1. วัตถุประสงค์

          เพื่อพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโรงเรียนวัดปทุมสราวาส

2. การดำเนินงาน/กระบวนการ/วิธีการปฏิบัติ
          การดำเนินการจัดกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย มีวิธีปฏิบัติดังนี้
          2.1 การจัดกิจกรรมตามใบงานการทดลอง จำนวน 20 กิจกรรม

                   2.1.1 เลือกกิจกรรมใบงานการทดลอง 20 กิจกรรม โดยเรียงลำดับจากกิจกรรมที่ง่ายไปหายาก
                   2.1.2  ศึกษารายละเอียดของกิจกรรม วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องใช้ ขั้นตอนการทดลอง
                   2.1.3  ดำเนินการจัดกิจกรรมการทดลองโดยให้เด็กเป็นผู้ลงมือปฏิบัติกิจกรรม ครั้งละ 1 กิจกรรม ครูจัดเตรียมวัสดุอุปกรณ์ เป็นผู้กระตุ้นเด็กด้วยการถามคำถามและอำนวยความสะดวกให้กับเด็กขณะดำเนินกิจกรรม และสรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้ร่วมกัน

          2.2 จัดกิจกรรมโครงงานด้วยวัฏจักรการสืบเสาะ 1 โครงงาน  โดยโครงงานเกิดจากความสนใจของเด็ก

3. แผนการดำเนินงาน/ระยะเวลาในการดำเนินงาน

ระยะเวลาในการจัดกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย
          3.1 การจัดกิจกรรมตามใบงานการทดลอง จำนวน 20 กิจกรรม ดำเนินการจัดกิจกรรมภาคเรียนที่ 1จำนวน 10 กิจกรรม และภาคเรียนที่ 2 จำนวน 10 กิจกรรม  ในช่วงกิจกรรมเสริมประสบการณ์ ใช้เวลาในการจัดกิจกรรม 20 - 30 นาที
          3.2 การจัดกิจกรรมโครงงาน  ดำเนินการจัดกิจกรรมในภาคเรียนที่ 2 ในช่วงกิจกรรมเสริมประสบการณ์ ระยะเวลายืดหยุ่นตามความสนใจของเด็กและความเหมาะสมของแต่ละโครงงาน

4. ผลการปฏิบัติงาน ส่งผลต่อการพัฒนาความเปลี่ยนแปลงอย่างไร

          4.1 เด็กปฐมวัย

          เด็กปฐมวัยได้รับการพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์  และพัฒนาการทั้ง 4 ด้านส่งผลต่อการพัฒนาความเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นที่เห็นได้จากการสังเกตพฤติกรรมของเด็กเมื่อดำเนินกิจกรรมไปได้ระยะหนึ่ง เช่น เด็กสามารถสังเกตการเปลี่ยนแปลงและสังเกตสิ่งต่างๆ ขณะทำการทดลองได้ดีขึ้น สามารถคาดคะเนคำตอบล่วงหน้า  ลงความเห็นจากข้อมูลที่มีอยู่  นำเสนอข้อมูลต่อผู้อื่นได้ สามารถตั้งคำถามที่ตนเองสงสัย ทำกิจกรรมร่วมกับเพื่อนได้โดยปราศจากความขัดแย้ง  ได้รับความสนุกสนานและมีความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม เป็นต้น 

          4.2 พ่อแม่ ผู้ปกครอง

          พ่อแม่ ผู้ปกครองได้รับรู้เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมในโรงเรียนและมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรม และให้การส่งเสริมสนับสนุนการจัดกิจกรรมให้ประสบผลสำเร็จได้มากยิ่งขึ้น ส่งผลให้ผู้ปกครองยอมรับและให้ความไว้วางใจในการจัดการเรียนการสอนของทางโรงเรียน

          4.3  อื่นๆ

          การจัดกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยอย่างต่อเนื่องส่งผลให้โรงเรียนผ่านการประเมินทั้งหมด ๓ รอบ  ทำให้โรงเรียนมีแนวทางในการจัดประสบการณ์ให้กับเด็กปฐมวัยที่มีประสิทธิภาพวิธีหนึ่ง  และส่งผลให้เด็กที่ได้รับการจัดกิจกรรมมีทักษะทางวิทยาศาสตร์เป็นพื้นฐานในการเรียนในระดับชั้นที่สูงขึ้น  ซึ่งอาจจะมีนักวิทยาศาสตร์และวิศวกรที่จะร่วมมือขับเคลื่อนและพัฒนาประเทศเพิ่มขึ้นต่อไปในอนาคต

5. ปัจจัยที่ทำให้วิธีการประสบผลสำเร็จ

5.1 ผู้บริหารให้การสนับสนุน ส่งเสริมให้จัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย

          5.2 เด็กมีความมุ่งมั่น ตั้งใจรับการพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์จากการจัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย

5.3 ครูมีความมุ่งมั่นตั้งใจจัดกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยเพื่อพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ให้กับเด็ก

5.4 ครู บุคลากร และผู้ปกครองมีส่วนร่วมในการสนับสนุน ส่งเสริมการจัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย

6. บทเรียนที่ได้รับ

เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย มีการพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์เพิ่มขึ้น ผลจากการสังเกตพฤติกรรมพบว่าเด็กมีการพัฒนาทักษะการสังเกต  การคาดคะเนคำตอบ  การลงความเห็น การจัดกระทำและนำเสนอข้อมูล กล่าวคือการจัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยสามารถส่งเสริมทักษะทางวิทยาศาสตร์ของปฐมวัยได้ เนื่องจากเป็นกิจกรรมที่เด็กได้ลงมือทำกิจกรรมด้วยตนเอง และกิจกรรมบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยนั้นส่งเสริมให้เด็กได้เรียนรู้และทำกิจกรรมโดยใช้วัฏจักรการสืบเสาะ  ซึ่งแนวทางการจัดการเรียนรู้ด้วยวัฏจักรการสืบเสาะสามารถที่จะพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยได้  เนื่องจากการจัดการเรียนรู้ด้วยวัฏจักรการสืบเสาะในแต่ละขั้นตอนนั้น ช่วยส่งเสริมและเปิดโอกาสให้เด็กได้ฝึกทักษะทางวิทยาศาสตร์ในหลายๆ ทักษะ นอกจากจะให้เด็กได้เรียนรู้และหาคำตอบในสิ่งที่ตนเองสนใจ แล้วยังเป็นการพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ควบคู่ไปกับการจัดกิจกรรมด้วย  ซึ่งขณะนี้มีโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยเพิ่มมากขึ้น นับว่าเป็นโอกาสที่ดีสำหรับเด็กปฐมวัยที่จะได้รับการจัดประสบการณ์การเรียนรู้บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยเพื่อพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ และพัฒนาทักษะด้านอื่นๆ ควบคู่กันไป