ผู้วิจัย กรชนก เชษฐา

ปีการศึกษา 2568

วันที่เผยแพร่ 4 กุมภาพันธ์ 2568

บทคัดย่อ

บทสรุป

โรงเรียนบ้านฟ้าห่วน ดำเนินการขับเคลื่อนและพัฒนาการจัดการศึกษา เพื่อให้วัฒนธรรม
อันดีงามนี้คงอยู่คู่กับชุมชน จึงได้พัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้สู่การอนุรักษ์และพัฒนา "ผ้าคราม
งามวัฒนธรรม" ด้วยรูปแบบการพัฒนาการการจัดการศึกษา "4 ฐาน 5 ร่วม 5STEPS MODEL
จัดกระบวนการเรียนรู้ตามขั้นตอนของ QSCCS (5STEPS) มาบูรณาการกับการใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น  มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินงาน เป็นแนวคิดที่จะบูรณาการการเรียนรู้ในโรงเรียนเข้ากับการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น โดยมีเป้าหมายหลักคือ การปลูกฝังให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจ และจิตสำนึกในการอนุรักษ์ผ้าคราม พร้อมทั้งส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าคราม  สร้างมูลค่าเพิ่มให้กับชุมชน  เพื่อให้เกิดการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ทั้งครอบครัว โรงเรียน ชุมชน
และภาคีเครือข่าย ตลอดจนสร้างกระบวนการเรียนรู้ที่ยั่งยืน โดยเน้นการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติจริง และการเชื่อมโยงความรู้เข้ากับชีวิตประจำวัน จึงเกิดนวัตกรรมการเรียนรู้สู่การอนุรักษ์และพัฒนา ภายใต้ชื่อนวัตกรรม “ผ้าครามงามวัฒนธรรม” 

          นวัตกรรมการเรียนรู้สู่การอนุรักษ์และพัฒนา "ผ้าครามงามวัฒนธรรม" ด้วยรูปแบบ
การพัฒนาการการจัดการศึกษา "4 ฐาน 5 ร่วม 5STEPS MODEL จัดกระบวนการเรียนรู้ตามขั้นตอนของ QSCCS (5STEPS) มาบูรณาการกับการใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น  มีจุดเด่นที่ครอบคลุมกระบวนการจัดการเรียนการสอน ทั้งต่อผู้เรียน ครู ผู้บริหารสถานศึกษา และชุมชน ตลอดจน
สามารถเป็นแบบอย่างในการพัฒนาสถานศึกษาได้ ดังนี้

ด้านนักเรียน ได้รับการพัฒนาทักษะทั้งด้านการคิดวิเคราะห์ การทำงานเป็นทีม ความคิดสร้างสรรค์ และการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง มีความสามารถในการสร้างองค์ความรู้ มีทักษะชีวิต
และ เห็นคุณค่าในการ มีความพร้อมสู่การดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21 รวมถึงปลูกฝังจิตสำนึก
ในการอนุรักษ์วัฒนธรรม สามารถสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ที่เพิ่มมูลค่าจากผ้าครามและนำไปต่อยอด
เป็นอาชีพในอนาคต ได้ใช้ความรู้บนฐานของการปฏิบัติจริงจากปราชญ์ท้องถิ่น เข้าถึงและต่อยอดความรู้  เกี่ยวกับการทอผ้าครามของชุมชนมาประยุกต์ใช้ในชีวิตจริง อนุรักษ์และบ่มเพาะประสบการณ์จนกลายเป็น Soft Power

ด้านครู ได้พัฒนาศักยภาพในการออกแบบการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และมีบทบาทสำคัญในการเป็นผู้อำนวยการเรียนรู้ที่กระตุ้นให้นักเรียนเชื่อมโยงองค์ความรู้กับการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ด้านผู้บริหารสถานศึกษา สามารถพัฒนาโรงเรียนให้เป็นต้นแบบด้านการบูรณาการวัฒนธรรมและการศึกษา สร้างเครือข่ายความร่วมมือกับชุมชนและภาคีเครือข่าย พร้อมทั้งเพิ่มโอกาสในการพัฒนาโรงเรียนให้มีคุณภาพและเป็นที่ยอมรับในระดับพื้นที่และจังหวัด

ด้านสถานศึกษา ได้พัฒนาหลักสูตรการจัดการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงระหว่างการศึกษา
ขั้นพื้นฐานกับการใช้แหล่ง เรียนรู้ท้องถิ่นบูรณาการกับหลักสูตรสถานศึกษา ยกระดับคุณภาพการศึกษา สร้างอัตลักษณ์ที่โดดเด่นเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมท้องถิ่น ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนและชุมชน และเพิ่มผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน

ด้านชุมชน ได้รับการสนับสนุนในด้านการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น การสร้างรายได้
จากการพัฒนาผลิตภัณฑ์ และเสริมสร้างความภาคภูมิใจในอัตลักษณ์ของตนเอง

จากผลการดำเนินงานนวัตกรรมการเรียนรู้สู่การอนุรักษ์และพัฒนา "ผ้าครามงามวัฒนธรรม"  ซึ่งเป็นการนำรูปแบบการพัฒนาการการจัดการศึกษา "4 ฐาน 5 ร่วม 5STEPS MODEL
จัดกระบวนการเรียนรู้ตามขั้นตอนของ QSCCS (5STEPS) มาบูรณาการกับการใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่น  โรงเรียนบ้านฟ้าห่วนได้นำผ้าครามของชุมชน มาออกแบบเป็นชุดให้กับวงโปงลางจามจุรีคีตศิลป์
และคณะกลองยาวเนื้ออ่อนออนซอนศิลป์ ของโรงเรียนบ้านฟ้าห่วน นักดนตรีใส่เสื้อผ้าฟ้าคราม
ที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน  แสดงกลองยาวในซุ้มชุมชนบ้านฟ้าห่วน  และร่วมแสดงโปงลางจามจุรี
คีตศิลป์ ในงานนมัสการหลวงปู่พระมหาแปลง ประจำปี 2567 ที่ทางอำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร
จัดขึ้น  เป็นการเผยแพร่วัฒนธรรม และเอกลักษณ์ผ้าครามของชุมชนบ้านฟ้าห่วน  ส่งเสริมให้ครู
และนักเรียนทุกคนใส่เสื้อฟ้าครามของชุมชนในวันศุกร์ของทุกสัปดาห์  และได้เผยแพร่นวัตกรรมให้กับโรงเรียนอื่น ๆ ที่มีบริบทใกล้เคียงกัน และหน่วยงานภายนอก  ส่งผลให้สถานศึกษาได้รับรางวัล โรงเรียนต้นแบบ ระดับดีเยี่ยม ตามโครงการโรงเรียนเครือข่ายวัฒนธรรมสร้างสุข ปลอดภัย
ในสถานศึกษา ประจำปี 2567  ได้รับรางวัลผ่านเกณฑ์ “สถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติด
และอบายมุข” ปีการศึกษา 2566 “ระดับเงิน”  ได้รับรางวัลเสมา ป.ป.ส. ประเภทผลงานดีเด่น
ระดับทอง โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ปีการศึกษา 2566 โรงเรียน
ผ่านการประเมินรอบที่สาม “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย” ปีการศึกษา 2564-2568  ได้รับรางวัลโรงเรียนคุณภาพมาตรฐานกิจกรรมวิทยาศาสตร์สำหรับเด็กประถมศึกษา “บ้านนักวิทยาศาสตร์น้อย”

รอบที่ 1 ปีการศึกษา 2567-2569  ได้รับรางวัลระดับดีเด่น ประเภทสถานศึกษาขนาดกลาง
ในการคัดเลือกสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษาเพื่อรับรางวัลระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน  ประจำปี 2567 ระดับเขตตรวจราชการ (เขตตรวจราชการที่ 14)  รางวัล “สถานศึกษา
ที่ผ่านเกณฑ์การประเมินระดับยอดเยี่ยม” ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น การคัดเลือกการประเมินผลวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) โครงการยกระดับการดำเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนและเสริมสร้างความปลอดภัย  ด้วยศูนย์จิตวิทยาโรงเรียน ประจำปี พ.ศ.2566  ได้รับรางวัลชนะเลิศการแข่งขันโต้วาที ญัตติ “คนรุ่นใหม่ควรสนใจประวัติศาสตร์ท้องถิ่นหรือไม่” ประเภทโรงเรียน
ขยายโอกาสทางการศึกษา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-3   ได้รับรางวัลระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ประจำปี 2567  ประเภทสถานศึกษา ขนาดกลาง ระดับยอดเยี่ยม