ผู้วิจัย นายศานติกรศิ์ วงค์เขียว

ปีการศึกษา 2566

วันที่เผยแพร่ 18 กันยายน 2567

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

            งานวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development)  มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม วิธีการดำเนินการวิจัยแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม โดยการสังเคราะห์แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง สัมภาษณ์ผู้อำนวยการโรงเรียนหรือรองผู้อำนวยการโรงเรียนและครูที่รับผิดชอบงานคุณธรรมจริยธรรมในโรงเรียนที่มีการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) สอบถามความคิดเห็นจากผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย และสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม โดยการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ (Connoisseurship)  ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม โดยการทดลองใช้กับครูโรงเรียนสบปราบพิทยาคม มีการสอบถามความคิดเห็นของครูเกี่ยวกับการปฏิบัติตามรูปแบบและประเมินคุณลักษณะคนดีของชุมชน ได้แก่ ด้านเหตุผลเชิงจริยธรรม ด้านทัศนคตเชิงจริยธรรม และด้านพฤติกรรมเชิงจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนสบปราบพิทยาคม จำนวน790คน และขั้นตอนที่ 4 การประเมินผลรูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม โดยครูประเมินความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ และครู คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครอง และผู้นำชุมชน ประเมินความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม ปีการศึกษา 2566 และสถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

            ผลการวิจัย พบว่า

            1. ผลการศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชน ดังนี้ 1) นักเรียนบางส่วนมีปัญหาพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในชุมชน ได้แก่ 1.ไม่สุภาพอ่อนน้อม ไม่เคารพเคารพผู้ใหญ่  2.สร้างความเดือนร้อนให้ชุมชน  3.ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด การพนัน อบายมุข  4. ไม่จิตสาธารณะ จิตอาสา ช่วยเหลือผู้อื่นและชุมชน 5. ไม่ร่วมทำกิจกรรมชุมชน  ไม่มีส่วนร่วมอนุรักษ์วัฒนธรรม  ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นน้อย และ7) เข้าวัดวันพระไม่สม่ำเสมอต่อเนื่อง และ2) แนวทางการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชน โดยมีกระบวนการซึ่งแบ่งออกเป็น  3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 เตรียมการ  ได้แก่ การวิเคราะห์บริบท  การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน การจัดทำข้อตกลงร่วมกัน  การบันทึกข้อตกลง(MOU) และการประกาศเจตนารมณ์ ระยะที่ 2 ปฏิบัติการ ได้แก่ 1) การสร้างความตระหนักและความเข้าใจ  2) การคัดเลือกครูแกนนำ นักเรียนแกนนำ 3) กำหนดเป้าหมายและจัดทำแผนปฏิบัติการ 4) การเป็นแบบอย่างที่ดีซึ่งกันและกัน 5) การสร้างความร่วมมือและสร้างเครือข่าย  6) การบูรณาการคุณธรรมจริยธรรมในการเรียนการสอน 7) การส่งเสริมสนับสนุนด้วยกิจกรรม/โครงงาน/โครงการ และปฏิบัติในสถานที่จริง 8) การเสริมแรงเสริมกำลังใจ 9)การสร้างทัศนคติ/วิธีคิดเชิงบวก 10 ) การนิเทศติดตาม 11) การทบทวนหลังเสร็จสิ้นกิจกรรม ประเมินผล และรายงานความก้าวหน้า 12) แลกเปลี่ยนเรียนรู้และสรุปรายงานผล และ13) เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ ส่งเสริมความดีให้องค์กรอื่น และระยะที่ 3  สะท้อนคิด ได้แก่ ทบทวนสิ่งที่เกิดขึ้นหลังปฏิบัติการเสร็จสิ้น  การสะท้อนผลการดำเนินงาน  และการปรับเปลี่ยนและวางแผนนำความรู้ใหม่ไปใช้

            2. ผลการพัฒนารูปแบบและคู่มือการใช้รูปแบบการบริหาร ดังนี้

               2.1 รูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม มี 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ทิศทาง 2) ระบบและกลไก 3) กระบวนการ และ4) ผลลัพธ์ ซึ่งผลการตรวจสอบความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด และผลการประเมินความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ทั้งสองด้านอยู่ในระดับมากที่สุด                                  

              2.2 คู่มือการใช้รูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม มีองค์ประกอบสำคัญ ดังนี้  ส่วนที่ 1 บทนำ ประกอบด้วย บริบทของโรงเรียน และความเป็นมาและความสำคัญ  ส่วนที่ 2 วัตถุประสงค์ของคู่มือ ส่วนที่ 3 แนวทางการดำเนินการตามรูปแบบ ประกอบด้วย ทิศทาง  กลไกและรูปแบบ และกระบวนการ และส่วนที่ 4 แนวทางการวัดเชิงจริยธรรมคุณลักษณะคนดีของชุมชน (ผลลัพธ์)ประกอบด้วย วิธีการวัดเชิงจริยธรรม เครื่องมือวัดเชิงจริยธรรม และการวัดและประเมินผลเชิงจริยธรรม ซึ่งผลการตรวจสอบความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด และผลการประเมินความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ทั้งสองด้านอยู่ในระดับมากที่สุด

            3. ผลทดลองใช้รูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม ดังนี้

                3.1 ผลการปฏิบัติตามรูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคมของครูโรงเรียนสบปราบพิทยาคมอยู่ในระดับมากที่สุด
                3.2 ผลการประเมินคุณลักษณะคนดีของชุมชน แบ่งออกเป็น 3 ด้าน คือ ด้านที่ 1 ด้านเหตุผลเชิงจริยธรรมอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านที่ 2 ด้านทัศนคติเชิงจริยธรรมอยู่ในระดับมาก และด้านที่ 3 พฤติกรรมเชิงจริยธรรมอยู่ในระดับมากที่สุด

            4. ผลการประเมินรูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคม ดังนี้

               4.1 ผลการประเมินความเป็นไปได้และความเป็นประโยชน์ของรูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคมอยู่ในระดับมากที่สุด

               4.2 ผลการประเมินความพึงพอใจที่มีต่อรูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมด้วยกระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชนของโรงเรียนสบปราบพิทยาคมอยู่ในระดับมากที่สุด

คำสำคัญ : การพัฒนารูปแบบ , รูปแบบการบริหารการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม , กระบวนการสร้างคนดีให้ชุมชน , โรงเรียนสบปราบพิทยาคม